Dominique Deruddere opent Filmfestival Oostende 2023

Deruddere is één van de grootmeesters van de Belgische cinema, bekend van onder andere ‘Wait Until Spring, Bandini’ (1989) en ‘Iedereen beroemd!’ (1999), waarvoor hij een Oscarnominatie voor Beste Buitenlandse Film kreeg. Hij is niet alleen een vaste waarde voor de Belgische film, hij was ook meermaals te gast bij Filmfestival Oostende. Nu opent Dominique Deruddere het filmfestival waar hij een sterkere band mee heeft dan velen denken: 

The Chapel’ brengt het verhaal van een jonge pianiste tijdens de loodzware Koningin Elisabethwedstrijd. Hoe is het idee ontstaan? 

Toen ik jong was, wou ik heel graag piano leren spelen, maar mijn oudere broers en zussen waren al snel gestopt met muziekschool. Dus mijn ouders wilden me, als achterkomertje, niet meer naar de muziekschool sturen. Ik moest het zelf maar leren. Toen ik een reportage zag over de Muziekkapel van de Koningin Elisabethwedstrijd vond ik dat zo intrigerend: opgesloten worden met elf andere kandidaten zonder je ouders, dat moet nogal een feest zijn (lacht).

In 1991 werkte ik samen met Franse auteur Érik Orsenna, die de Prix Goncourt heeft gewonnen (in 1988 red.), en keken we naar de Koningin Elisabethwedstrijd. Erik was verbaasd dat er nog nooit een film was gemaakt over die indrukwekkende arena: de Kapel, de zaal, maar bovenal de ongelooflijke druk. Hij had gelijk, maar een concreet idee kwam er pas later. In 2009 meer bepaald, toen mijn zoon zeer gedreven piano begon te spelen, mét talent. Ik zag zijn inzet, de zoektocht naar perfectie en vroeg me af welke obstakels er allemaal kunnen opduiken, wat kan een passie breken en wat is de prijs die je betaalt voor perfectie?

Verklaart dat ook meteen waarom je ‘The Chapel’ als je meest persoonlijke film beschouwt?

Klopt. Het gaat een stukje over mezelf, mijn zoon en mijn familie. Het blijft wel een volledig fictief verhaal - behalve alles wat te maken heeft met het wedstrijdformat - al hebben veel mensen dat niet door. Sommigen denken dat Jennifer Rogiers (het hoofdpersonage van ‘The Chapel’ red.) echt heeft bestaan en zoeken haar zelfs op, tevergeefs natuurlijk (lacht).

Had je Taeke Nicolaï in gedachten als hoofdpersonage toen de film vorm kreeg?

Oorspronkelijk ging het een internationale film zijn, Amerikaans gefinancierd, maar uiteindelijk is het een Belgisch verhaal geworden, met een Belgisch hoofdpersonage. En daar ben ik heel erg blij mee, anders had ik het talent van Taeke niet zo snel ontdekt. We hebben voor ‘The Chapel’ heel uitgebreid gecast en dat was nodig. Zo’n dertien jaar woonde ik in Los Angeles waardoor ik het contact met jonge acteurs van hier wat was verloren. Ik heb veel actrices zien passeren voor de rol en daar is Taeke uitgekomen. Gelukkig voor mij!

In ‘The Chapel’ zien we niet alleen Belgische acteurs en actrices, maar ook enkele internationale spelers. Hoe was het om er een internationale samenwerking van te maken?

Voor mij is ‘The Chapel’ wel echt een Belgische film, de Koningin Elisabethwedstrijd is een Belgisch instituut, volledig tweetalig en ondersteund door Brussel. Maar die internationale toets, de samenwerkingen, vind ik steeds verrijkend. Er zijn acteurs uit Japan, Oekraïne, Kroatië, … een beetje zoals de Muziekkapel in het echt. De ene worden vrienden, de anderen zijn meer op zichzelf, maar die symbiose is steeds ongelooflijk interessant. 

Je woonde lange tijd in Los Angeles, merk je - bewust of onbewust - een invloed van die periode op de nieuwe film?

Ik heb wel het gevoel dat de film - hoewel die vrij Europees is gemaakt - een Amerikaanse gevoel bevat. Natuurlijk heb ik nog Amerikaanse vrienden en die kunnen de film wel smaken. Ik denk dat het sterke verhaal er veel mee te maken heeft. Het bevat geen vliegende schotels, maar het is een menselijk verhaal, intens met een hoop opvallende gebeurtenissen.

Je bent op verschillende manieren verbonden met Oostende en het filmfestival, hoe voelt het om FFO te mogen openen? 

Ik heb een goeie band met Oostende, ik ben dan ook heel blij dat ik het festival mag openen. Samen met Arno heb ik vaak rondgehangen in de kuststad. Mede door ons gezaag is er een filmfestival gekomen. Deze prachtige stad moest simpelweg een filmfestival krijgen. Het is hartverwarmend om te zien hoe het festival groeit.

Er is meer nieuws - zelfs nog niet vers van de pers -, naast de première van ‘The Chapel’ zal je nog iets presenteren tijdens het filmfestival?

Klopt! Ik heb een groot deel van mijn avonturen gebundeld tot mijn filmmemoires. Aanvankelijk deed ik het voor ‘t plezier, of voor mijn kinderen? Ik wilde na dertig jaar in de sector toch wat dingen op papier zetten, voor ik het zelf vergeet! (lacht). Het boek wordt dit voorjaar uitgebracht en heet ‘Met de helm geboren’, wat verwijst naar gelukskinderen. Voor mij lijkt dat niet helemaal te kloppen (lacht), dat vormt het uitgangspunt van mijn boek. Het gaat vooral over de films die ik niet heb gemaakt. Projecten die gesneuveld zijn en waar niemand iets van weet.

Tijdens FFO worden vijf andere films uit je oeuvre getoond in een Retrospectieve. Hoe kijk je tot nog toe terug op je carrière, of moeten we daarvoor het boek lezen?

Het is niet eenvoudig om een waardeoordeel te vellen over je eigen werk, maar ik kan zeker wel een selectie maken van films die ik beter geslaagd vind dan andere. De selectie is daar een resultaat van. Samen met Marc Didden, die mijn nieuwe film al heeft gezien, kwam ik onlangs tot de conclusie dat ‘Crazy Love’, ‘Iedereen beroemd!’ en ‘The Chapel’ toch wel iets boven de rest uitsteken. 

Tot slot, heb je al nieuwe projecten op de plank liggen? 

Tussen ‘Flying Home’ en de laatste film zit tien jaar waarin ik niet heb gefilmd, maar ik heb niet stilgezeten. In tussentijd heb ik een aantal scenario’s uitgewerkt, ik ben aan het denken welke ik het liefst wil uitwerken. Met een verhaal ben ik zelfs al dertig jaar bezig, maar ik durf nog niet te veel te lossen uit bijgeloof. Het zou best kunnen dat er dan weer iets tussenkomt, waardoor mijn memoires nog aangedikt zouden worden (lacht). Maar het is wel de bedoeling dat een van de vier projecten snel wordt verfilmd.