Nederland en Vlaanderen: een match made in heaven

Authenticiteit

In november 2023 raakte bekend dat de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) de handen in elkaar slaat met de VRT om de komende drie jaar programma’s – zowel fictie als non-fictie – te maken met en rond schermgezicht Tom Waes. Die samenwerking komt er dankzij de populariteit van programma’s als ‘Het verhaal van Vlaanderen’ én vanuit een noodzaak om samen goede content te maken. Pieter geeft duiding: “Aangezien Nederland de bestaande content zo graag had, vonden we dat we hen moesten uitnodigen om mee te investeren in het risico aan de voorkant, in plaats van onze programma’s achteraf aan te kopen. Goede content maken is nu eenmaal duur: we zoeken sowieso samenwerkingen én wilden onze samenwerking met Tom graag verlengen.” Volgens het drietal houdt Nederland vooral van authentieke content, alsook van de manier waarop Vlaanderen TV maakt. Een perfect voorbeeld hiervan is ‘Reizen Waes’: een reeks die enerzijds informatief is, maar waar ook emotie in zit.

Hoe ziet zo’n samenwerking er nu precies uit? Men vertrekt vanuit een basisidee, waarbij beide kanten elkaar input geven. Volgens Tom moet content het uitgangspunt zijn: “Het verhaal moet kloppen en authentiek zijn. Ik wil niets maken wat niet authentiek is.” Die authenticiteit moet niet alleen in het verhaal zitten, maar moet ook aanwezig zijn in het preproductieproces. “De authenticiteit wordt bewaard door bijvoorbeeld met scenaristen uit zowel Vlaanderen als Nederland te werken,” verduidelijkt Wim. Het unieke aan die samenwerking, voor wat non-fictie programma’s betreft, is dat de makers programma’s met Tom zullen maken zoals ze die al altijd gemaakt hebben. Het verschil is dat Nederland er nu ook instapt.

Door op die manier samen te werken, voelen de makers dat Vlaanderen en Nederland meer met elkaar delen dan dat we soms denken: denk bijvoorbeeld aan het Nederlands als taal. Wat kunnen we hieruit concluderen? De Vlaamse en Nederlandse culturen groeien meer naar elkaar toe, maar er is nog ruimte over. Tom ziet de toekomst rooskleurig: “Dat Nederlandse programma’s naar ons toe komen, komt wel nog. We moeten het nog een aantal jaren geven.” Dat klinkt beloftevol.

Een filmwereld in verandering

Hoewel casting een belangrijk onderdeel van een film is, weet ongetwijfeld niet iedereen hoe dat proces in elkaar zit. Nadat de casting-director het script heeft ontvangen, wordt er met de regisseur en producent gebrainstormd over potentiële acteurs. Vervolgens stelt de casting-director een lijst samen, waar de regisseur eventueel nog namen aan toevoegt. Zo kunnen er straight offers worden gemaakt, waarbij de acteur een rol krijgt aangeboden, maar ook audities worden georganiseerd. Al die stappen leiden tot de uiteindelijke samenstelling van de cast.

Saïd, die als acteur actief is in België en Nederland, ziet tussen beide landen een verschil in ambitie: “Nederland durft meer te investeren in de harde realiteit, terwijl wij in Vlaanderen nu pas mee op de boot springen. Ik voel wel dat we nu in Vlaanderen richting nieuwe reeksen aan het gaan zijn: dat zie je ook aan de manier van draaien.” Hij haalt verder het belang van kleur aan, en dat we “niet in de valkuil mogen trappen om kleur enkel te gebruiken om kleur te hebben. We moeten onze kleur beschermen.”

Volgens de gasten zou het kleurenpalet in Nederland genuanceerder zijn. Ook de castingwereld is hierin veranderd. Waar vroeger rollen afgebakend werden op basis van achtergrond of kleur, worden die nu breder bekeken: “Hoewel er in Nederland meer verschillende achtergronden zijn, liepen wij er de afgelopen jaren tegenaan dat er nog steeds stereotyperend gecast werd. Door projecten als ‘Mocro Maffia’ werd er een omslag gemaakt, waardoor veel meer acteurs van kleur nu ook de hoofdrol mogen spelen. Er is veel meer een palet om dingen te maken,” verklaart Benny. Saïd maakt de vergelijking met België en ziet dat de serie ‘Grond’ niet zou gemaakt zijn zonder een film als ‘Patser.’ Dat is een positieve evolutie. Het voorbeeld van ‘Mocro Maffia’ wordt nogmaals aangehaald: makers weten dat er een markt voor is, wat ook meteen de zakelijke kant belicht. De boodschap is hier onder meer om te durven luisteren naar de subcultuur.

Diversiteit en inclusie mogen zich echter niet beperken tot de casting van acteurs. Die moeten ook hun weerspiegeling vinden in de mensen achter de schermen: een lichtdepartement moet de juiste belichting weten te gebruiken en make-upartiesten moeten meer dan een aantal kleuren foundation op hun tafel hebben. Een brede kennis hiervan bezitten is uiterst belangrijk.

Als laatste werd ook het belang van aanwezigheid op sociale media aangehaald. Dat ook acteurs hier niet langer omheen kunnen, is een feit. “Wij kunnen daar onze acteurs als agentschap ook in helpen, maar het moet authentiek zijn. Mensen voelen wel aan wanneer iemand van zijn manager iets op Instagram moet posten, zo werkt het niet. ” verklaart Vanessa.

‘Ferry’ uitgelicht

Wat is volgens hoofdrolspeler Frank het geheim van de immens populaire franchise? “Tom Waes,” was zijn eerste antwoord, maar vooral ook “de schrijvers en de mogelijkheid om in België dingen te maken met een randje”. Wannes, die de tweede 'Ferry'-film regisseert, vult aan: “Uiteraard start alles met een goed scenario, maar het heeft ook te maken met hoe Frank Lammers het personage tot leven heeft gebracht: een gangster met een klein hartje. Dat is wat mensen willen zien.”  Voor Wannes betekende een grotere productie ook meer meningen. Het was voor hem een weg vinden in bemiddelen, waarbij alle partijen zich goed voelden.  

Het duo ziet enkele verschillen tussen de Vlaamse en de Nederlandse industrie. Voor Frank uit zich dat vooral in de grootte van de crew: “In Vlaanderen heb je meer assistenten op de departementen.” Wannes haalt aan dat het “bij ons moeilijk is om als jonge maker iets gedaan te krijgen. Meer mensen willen iets maken, maar het budget blijft hetzelfde.” Frank sloot het gesprek af: “Als acteur moet je ‘geven’ aan jouw omgeving. Niet alleen aan je regisseur, maar aan de hele ploeg. Je zit daar niet voor jezelf, maar om met z’n allen een verhaal te vertellen.” En zo is de cirkel misschien wel rond: ook tijdens die namiddag werd er met z’n allen boeiende verhalen verteld.